Status quo bias: definitie, voorbeelden en praktische tips

Introductie

Groeien betekent veranderen, maar zijn ondernemers wel altijd bereid om deze veranderingen te omarmen? Vaak houden ze vast aan de huidige situatie, zelfs als deze niet optimaal is. Neem bijvoorbeeld een samenwerkingspartner die consequent zijn afspraken niet nakomt; het zoeken naar een nieuwe partner lijkt te veel gedoe. Dit artikel gaat over deze ‘status quo bias’, een denkfout die ondernemers ongemerkt veel geld kan kosten.

Wat is de status quo bias?

De status quo bias beschrijft onze voorkeur om dingen te laten zoals ze zijn, wat resulteert in weerstand voor verandering (Samuelson & Zeckhauser, 1988).

‘Status quo’ staat voor de huidige stand van zaken. Door dingen liever bij het oude te houden,  loop je kansen mis die je verder kunnen helpen. Belangrijke keuzes worden niet gemaakt op basis van rationele argumenten, maar op basis van wat de status quo is.

Hoe ontstaat de status quo bias?

Volgens psychologen zijn er twee redenen waarom de status quo bias ontstaat.

Ten eerste geven we de voorkeur aan de norm vanwege verliesaversie en FOMO. Wanneer je de status quo kiest, weet je wat de uitkomst wordt. Wanneer je voor een alternatief gaat, neem je een risico. Doordat verlies 2 keer zo hard aankomt dan dezelfde winst kiezen we niet altijd de beste optie.

Ten tweede geven we de voorkeur aan de norm om niet overweldigd te worden door een veelvoud aan keuzemogelijkheden, die elk een onzekere uitkomst hebben. Hoe meer opties we hebben om uit te kiezen, hoe groter de kans dat we voor de norm kiezen (Nebel, 2015).

En door geen tijd en moeite in het doornemen van al je opties te steken, houd je in je hoofd ruimte over voor andere, grotere zaken. Dat kan gevaarlijk zijn voor belangrijke keuzes, maar kan ook efficiënt zijn bij alledaagse dingen. Zo hoef je niet iedere keer wanneer je een brood koopt alle andere broden te bekijken, maar kies je het brood dat je kent. Het bespaart tijd, geld en energie als je het maken van een keuze vermijdt. De norm of routine biedt houvast.

Voorbeelden in de praktijk

• Je zit al jaren bij dezelfde energieleverancier. Misschien dat het ergens anders wel goedkoper is, maar het kost zo veel tijd om dat allemaal uit te zoeken, dat je alles maar bij het oude laat.
• Het doorvoeren van nieuwe ICT systemen zoals een nieuwe CMS, kassasysteem of het toevoegen van een webshop aan de website wordt niet gedaan terwijl het duidelijk is dat ze kunnen bijdragen aan het behalen van de bedrijfsdoelstellingen.
• Toen Netflix ineens na jaren het delen van het wachtwoord en gebruik van hetzelfde account ging inperken, bleef de klantenkring verrassend stabiel. Ook al moesten klanten een extra bijdrage gaan betalen, op zoek gaan naar een andere streamingdienst deden ze niet.
• Wanneer je naar een restaurant gaat waar je vaker komt en je, ondanks dat je heel de kaart weer opnieuw bekijkt, toch weer voor hetzelfde gerecht als altijd kiest.
• Lang vast blijven houden aan dezelfde marketingaanpak. We zien bijvoorbeeld vaak bedrijven die alleen maar investeren in performance kanalen (SEO – SEA) omdat dit in het verleden veel groei heeft gebracht. De groei die dit kan brengen is echter beperkt, er zal uiteindelijk ook moeten worden geïnvesteerd in merkbouw.

De status quo bias in je voordeel gebruiken

Als organisatie en ondernemer ben je continu in beweging. Onder invloed van globalisering en digitalisering volgen veranderingen elkaar steeds sneller op. Beweeg mee en denk aan de status quo valkuil:

• Maak overstappen zo gemakkelijk mogelijk voor klanten die willen overstappen naar jou. Zorg er voor dat er zo min mogelijk gedoe is voor de potentiele klant en communiceer dit duidelijk.
• Stel altijd duidelijke, kwantificeerbare eisen op voordat je een belangrijke samenwerking aangaat. Op die manier kun je partners op een rationele manier beoordelen en vaststellen als er iets moet veranderen. Je bent natuurlijk vrij om er vanaf te wijken als de omstandigheden erom vragen.
• Verleng samenwerkingen of abonnementen automatisch. Zo wordt de drempel om over te stappen hoger en het is dan het gemakkelijkste om gewoon te blijven.
• Ben je een gevestigde naam in de markt waarin veel nieuwe spelers opkomen? Gebruik dan betrouwbaarheid en beproefde kwaliteit in je positionering en communicatie. Daarmee positioneer je je als een stabiele en betrouwbare keuze, oftewel de status quo.

Bronnen

Nebel, J. M. (2015). “Status quo bias, rationality, and conservatism about value.” Ethics, 125(2), 449–476.

Samuelson, W. & Zeckhauser, R. (1988). “Status quo bias in decision making.” Journal of Risk and Uncertainty, 1(1), 7–59.