Anecdotal fallacy: definitie, voorbeelden en praktische tips

Introductie

De anekdotische drogreden, of ‘Volvo fallacy’, is de cognitieve denkfout die misschien wel het vaakst voorkomt bij ondernemers. Hij is aantrekkelijk omdat het natuurlijk en logisch voelt om te vertrouwen op de ervaringen van anderen. Echter, juist deze ogenschijnlijke eenvoud kan leiden tot slechte besluitvorming.

Wat is de anekdotische drogreden?

Wanneer mensen een eenmalige ervaring, hun beperkte persoonlijke ervaring of die van een bekende gebruiken om algemene conclusies te trekken over een onderwerp, is er sprake van de anekdotische drogreden.

Een anekdote of onlogisch argument vormt echter geen sluitend bewijs dat iets altijd zo is. Bij de anekdotische drogreden wordt de anekdote verkozen boven wetenschappelijk onderbouwd tegenbewijs. De denkfout komt veelvuldig voor, omdat persoonlijke ervaring vaak ook de enige ervaring is die we hebben. Aan de oppervlakte lijkt de conclusie waar, maar ga je naar de wortels kijken, dan gaat het vaak om een vereenvoudiging van het probleem, en worden er veel belangrijke details, andere factoren en wetenschappelijke bevindingen weggelaten in de conclusie die we trekken (Goodwin, 2009). Daarbij spelen vaak ook andere biases een rol, zoals de confirmation bias en het bandwagon effect.

Hoe ontstaat de anekdotische drogreden?

Het is aantrekkelijk om zo te denken, want het maakt van iets complex iets eenvoudigs. Je hoeft verder geen tijd te steken in het doorspitten van argumenten. Veel mensen zijn liever lui dan moe en gaan voor de snelle conclusie (Kahneman, 2011). Maar doordat kritieke details weggelaten worden, kunnen de verkeerde conclusies getrokken worden (Goodwin, 2009).

Anekdotes spreken meer aan dan wetenschappelijke theorieën. Concrete, menselijke voorbeelden kunnen we ons beter voorstellen, waardoor ze relevanter lijken. We vertrouwen de bevindingen van iemand die we kennen soms beter dan abstracte, statistische bevindingen, maar een uitzondering op de regel wil niet zeggen dat de regel niet klopt.

De anecdotal fallacy vertoont gelijkenissen met de post hoc fallacy, waarbij, wanneer gebeurtenis B na gebeurtenis A gebeurt, automatisch de conclusie getrokken wordt dat gebeurtenis A de oorzaak is van gebeurtenis B (Grouse, 2016). Dit noemen we ook wel misleidend redeneren.

Voorbeelden in de praktijk

• De originele naam Volvo fallacy vindt zijn oorsprong hier: een man had een nieuwe auto nodig. Nadat hij zorgvuldig allerlei tests en onderzoeken gelezen had, kwam hij tot de conclusie dat de Volvo vaak als beste uit de test kwam, dus dat moest hem worden. Tot hij op een feestje een kennis sprak wiens broer een Volvo had. Daar had hij allerlei problemen mee gehad en uiteindelijk had hij de Volvo zelfs verkocht. Op basis van deze ervaring besloot de man daarom toch geen Volvo te kopen.
• De opa van een vriend rookte 20 sigaretten per dag en werd 96 jaar, dus roken zal zo slecht nog niet zijn.
• Een vriendje op de golfbaan vertelt dat demand generation volgend jaar marketing gaat vervangen. Een ondernemer zonder marketingkennis besluit alvast flink te snoeien in zijn budgetten.
• De pokerspeler die ‘altijd’ met pocket azen verliest.

De anekdotische drogreden in je voordeel gebruiken

Marketeers maken graag gebruik van de anekdotische drogreden, omdat het een makkelijke manier is om potentiële klanten te overtuigen. Hieronder enkele voorbeelden:

• Bij diensten die veelal subjectief van aard zijn, zoals een hotelovernachting of een restaurantbezoek, kun je testimonials inzetten om je blik op de dienst te beïnvloeden.
• Laat een bekend persoon iets over je product of dienst vertellen.
• Gebruik een emotionele persoonlijke ervaring om de noodzaak van iets te benadrukken. Speel met een anekdote in op de zorgen van de klant.
• Maak van een succesverhaal groot nieuws.
• Zorg er intern voor dat je op de hoogte blijft van nieuwe wetenschappelijke onderzoeken, en niet blind blijft varen op een case of strategie die eerder heel goed ging, waardoor je het gevoel hebt dat je op dezelfde manier moet blijven handelen.

Bronnen

Goodwin, C. J. (2009). “Research in Psychology: Methods and Design.” John Wiley & Sons.

Grouse, L. (2016). “Post hoc ergo propter hoc“. Journal of Thoracic Disease.

Kahneman, D. (2011). “Thinking, Fast and Slow.” Farrar, Straus and Giroux.